Riječ „parasocijalno“, koja opisuje emotivnu povezanost s poznatom osobom koju zapravo ne poznajemo, proglašena je riječju godine u Kembridž riječniku.
Ovaj termin, objašnjava Guardian, savršeno pristaje vremenu u kojem se ljudi sve češće vezuju za poznate ličnosti, influensere i čak čet-botove.
Izraz je nastao još 1956. godine, kada su sociolozi primijetili da TV gledaoci razvijaju jednostrane emocionalne odnose s osobama sa ekrana – slične prijateljstvu, ali potpuno bez uzajamnosti. Sa pojavom interneta i društvenih mreža, takve veze su postale mnogo češće, a izraz je iz akademske sfere prešao u svakodnevni govor.
Urednik Kembridž riječnika Kolin Mekintoš izjavio je da ova riječ najbolje opisuje duh 2025. godine, budući da milioni ljudi žive u takvim odnosima. Pretrage termina na njihovoj platformi bilježe nagli rast.
Među najistaknutijim primjerima parasocijalnih trenutaka izdvaja se vjeridba Tejlor Svift i Trevisa Kelsija, kao i lična ispovijest Lili Alen u njenom albumu „West End Girl“. Rastuću važnost imaju i AI sistemi, jer je mnogima komunikacija sa botovima postala izvor emotivne podrške ili čak iluzija romantične veze.
Profesorka psihologije Simona Šnal ističe da su ovakvi odnosi promijenili način na koji ljudi doživljavaju slavne ličnosti, ali i način na koji komuniciraju na internetu. Upozorava da se zbog nepovjerenja u tradicionalne medije sve više ljudi okreće influenserima, što ponekad dovodi do nezdravih emocionalnih veza i opsesivnih reakcija.
Najosjetljiviji su mladi, koji u AI chatbotovima lako mogu vidjeti prividnu bliskost ili emocionalnu podršku. Šnal dodaje da mnogi korisnici čak ChatGPT posmatraju kao „prijatelja” ili zamjenu za terapeuta, što ovoj pojavi daje potpuno novu dimenziju.
Kembridž riječnik je, osim toga, uveo i nove AI izraze poput „slop” – naziv za masovno generisane, nekvalitetne AI sadržaje – i „memeify“, koji opisuje pretvaranje obične slike u viralni internet mim.
Izvor: Nezavisne
Naslovna slika: Shutterstock
